هنر و اصالت

هنر و اصالت

به بهانه اجرای تورکی گروه موسیقی ایوا در شبکه همدان

ذوق و استعداد هنری سوای اینکه در وجود بعضی به ودیعه نهاده شده ، مساله ای است که با محیط  هم گره خورده است . یعنی با محیط و زادبومی که فرد در آن رشد می کند و از همان اولین روزهای حیات احساسات و عواطف و هیجاناتش در آن شکل می گیرد. این محیط در آغاز جمع خانواده و فامیل و بستگان است و بعدها به مدرسه و دوستان وفضای شهر و روستا  گسترش می یابد .  نغمه ها و نواهایی که فرد از همان نخستین روزهای کودکی  می شنود ، لحن و موسیقی خاص زبان ، شعرهای فولکلوریک و غیر فولکلوریک ، داستانها و متلها ( نقیل )  ، ضرب المثلها ( آتالار سوزو ) ، اصطلاحات خاص زبانی ، معماها ( تاپماجالار )  و … که بر بستر زبان شکل می یابند  ،  آداب و رسوم و باورهای مذهبی و حتی  باورهای خرافی و همه آنچه تحت عنوان  فرهنگ در اشکال مختلف  از گذشته های بسیار دور بجا مانده و هنوز در وجوه مختلف زندگی جاری و ساری است ،  و نیز اقلیم جغرافیایی و … همه و همه برشکل گیری ذهنیت و شخصیت  انسان و چگونگی عواطف و احساساتش ونیز شیوه بیان آنها تاثیر می گذارد . به این جهت است که می گویند هنرمندی اصیل است که محیط رشد و نموش در اثری که خلق کرده ، تجلی پیدا کرده باشد زیرا چنین هنری زاییده و مخلوق  احساسات و عواطف اصیل و واقعی فرد است و نه محصول تقلید که طبیعتا ارزش پایین تری دارد .

حتما شنیده اید که می گویند انسانها وقتی احساساتی ، هیجان زده یا عصبانی می شوند به زبان مادریشان صحبت می کنند . آفرینش هنری هم محصول غلیان احساسات و عواطف است . یعنی وقتی احساسات و عواطف هنرمند به جوش آمد ناخودآگاه برای انتقال این عواطف از موادی استفاده می کند که محیط از همان ابتدا در اختیار او قرار داده است . یعنی اگر شاعر است  از زبان مادری اش ، اگر نقاش است محیط و فرهنگ پیرامونش ، اگر اهل موسیقی است  از نغمه ها و نواهای بجا مانده از گذشتگان بهره می برد تا عمیق ترین احساسات و عواطفش را به مخاطب انتقال دهد. اینجاست که هنر ناب و اصیل به وجود می آید و ماندگار هم می شود . بی شک هیچ یک از اشعار فارسی استاد شهریار به لحاظ عمق تاثیرگذاری و شدت عواطفش  به پای شعرهای تورکی و خصوصا خصوصا منظومه ” حیدربابایه سلام ”  نمی رسد . ” صد سال تنهایی ”  معروفترین اثر  گابریل گارسیا مارکز رمان نویس  شهیر کلمبیایی که سبکی خاص و منحصر به فرد دارد ، محصول نگرش خاص حاکم بر محیط  فرهنگی و اجتماعی اوست . شاعری که هرگز دریا را ندیده اما در شعرش از دریا سخن می گوید ، در حقیقت مقلد است و نه هنرمندی خلاق .  اگر رمان نویسی که ایرانی است و در ایران زندگی می کند ، برای جذابیت کارش رمانی می نویسد که در محیطی اروپایی اتفاق می افتد بی آنکه هرگز اروپا را دیده باشد و در آنجا زندگی کرده باشد  ،  معنای هنر ناب و اصیل را نمی داند و بی شک  اثرش ، اثری درخور اعتنا نخواهد بود .

این مقدمه طولانی را گفتم برای قدردانی از کار بسیار ارزشمند ” گروه موسیقی ایوا ” ی شهرستان باهار  که طرحی نو در انداخته و قدم در راهی گذاشته که بی شک بسیار ارزشمند و همچنین بسیار تاثیرگذار  است .

در منطقه و استان ما علیرغم اینکه اکثریت تورک هستند ، لیکن همجواری با مناطق کرد و لر و فارس نشین و دوری نسبی  از تبریز به عنوان مرکز فرهنگی  زبان و ادبیات و همچنین هنر و موسیقی تورکی از طرفی ، و نبود امکانات آموزشی و رسانه ای در حوزه زبان و ادبیات و هنر تورکی از طرف دیگر ، باعث شده تا هنر دوستان وهنرجویان ما جهت آموزش و یادگیری بناچار تحت تاثیر حوزه زبان و فرهنگ فارسی قرار بگیرند . همچنانکه زبان ما به جهت همین همجواری بیش از شهرهایی مانند تبریز و اردبیل و .. تحت تاثیر زبان فارسی قرار گرفته ، این اتفاق در حوزه شعر و موسیقی و هنرمان هم رخ داده است  لیکن جای خوشحالی و مسرت بسیار است که با خودآگاهی اتفاق افتاده در سالهای اخیر نسبت به هویت تورکی مان ، تمایل روزافزونی نسبت به این مساله مهم و اساسی وجود دارد که نباید از زبان و فرهنگمان  که میراثی گرانبها و ارجمند است و از گذشتگانمان به ما رسیده و سند کیستی و چیستی ماست ، غفلت ورزیم و اگر حرفی برای گفتن داریم ازقضا لازم است که خودمان باشیم . گروه موسیقی ایوا نشان داد که موسیقی تورکی منطقه ما تنها دربرگیرنده موسیقی آشیقی نیست . این گروه با اجرای تصنیف قدیمی و زیبای ” جئیرانیم ترلانیم ” که طی دهه های اخیر  در منطقه  ما مغفول مانده  و رو به فراموشی بود  ثابت کرد هم در صدد احیای گنجینه های ارزشمند موسیقی تورکی خاص این منطقه است هم در صدد نشان دادن مسیری تازه بخصوص به نوجوانان و جوانان علاقمند به موسیقی . می گویند کلاغی می خواست تا راه رفتن کبک را تقلید کند اما نه تنها طرز راه رفتن کبک را نیاموخت ، راه رفتن خودش را هم از یاد برد . گروه موسیقی ایوا نشان داد نه تنها لازم نیست راه رفتن کبک را تقلید کنیم و بیاموزیم بلکه اگر خودمان باشیم ، هم به ” خودمان ” و ”هویتمان ” ارج نهاده ایم و عزت نفسمان را محترم شمرده ایم ، هم تاثیر گذاریمان بسیار بیشتر خواهد . به همین دلیل است که اجرای تورکی گروه ایوا فوق العاده به دل می نشیند وحسی را برمی انگیزد که وصف ناشدنی و منحصر به فرد است .

مریم شریفی  

انتهای پیام/